تحلیل ویژگی های جریان سیال ذهن در مُعَلَّقات سَبع بر اساس شگردهای روایی

نویسندگان

محمد صالح شریف عسکری

مرتضی زارع برمی

چکیده

روایت، ابزاری شناختی برای فهم تجربه است و نظریة جریان سیال ذهن یکی از شیوه­های نوین و رایج روایتی در تحلیل آثار ادبی به شمار می­رود. محتوای اندیشه، در شیوة جریان سیال ذهن به­جهت توصیف دقیق و لحظه­ای؛ کارکردی بنیادین می­یابد و در قالب شگردها و تکنیک­­های روایی همچون تک­گویی درونی، نمایشی، خودگویی و دانای کل به شیوة اول، دوم یا سوم شخص ظاهر می­شود. پژوهش حاضر برآن است پس از اشاره­ای کوتاه به ویژگی ها و مؤلفه­های جریان سیال ذهن، با انتخاب هفت قصیدة عربی پیش از اسلام(معلقات سبع) و طرح هویت داستانی این قصیده­ها، آن­ها را در چارچوب تکنیک­های روایتی جریان سیال ذهن تحلیل کند. به عبارت دیگر، درصدد پاسخ گفتن به این پرسش هستیم که آیا می­توان بخشی از میراث شعری ادبیات عربی را در چارچوب جریان سیال ذهن جای داد؟ ذکر این نکته ضروری است که صفت جریان سیال ذهن به آن بخش از آفرینش­های ادبی اطلاق می­شود که همه یا بخشی از مشخصه­های این جریان را دارا باشند. با این توضیح، کاویدن معلقات سبع به معنای انتساب آن­ها به شیوة مورد نظر نیست؛ بلکه کوششی است تا کاربرد تکنیک­های مدرن روایتی را در آثاری از این دست نشان دهد. یافته­های پژوهش نشان می­دهد شاعران معلقات براساس انگیزه و اغراض شعری از یک تکنیک روایی غالب در کنار دیگر شگردهای روایی استفاده کرده­اند؛ تعداد این شگردها بین دو تا سه شکل متغیر است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل ویژگی‌های جریان سیال ذهن در مُعَلَّقات سَبع بر اساس شگردهای روایی

روایت، ابزاری شناختی برای فهم تجربه است و نظریة جریان سیال ذهن یکی از شیوه­های نوین و رایج روایتی در تحلیل آثار ادبی به شمار می­رود. محتوای اندیشه، در شیوة جریان سیال ذهن به­جهت توصیف دقیق و لحظه­ای؛ کارکردی بنیادین می­یابد و در قالب شگردها و تکنیک­­های روایی همچون تک­گویی درونی، نمایشی، خودگویی و دانای کل به شیوة اول، دوم یا سوم شخص ظاهر می­شود. پژوهش حاضر برآن است پس از اشاره­ای کوتاه به ویژگ...

متن کامل

نمود ویژگی¬های جریان سیال ذهن در داستان« ماهان»

«جریان سیال ذهن» پیش از آنکه تکنیکی در داستان­نویسی مدرن محسوب شود، اصطلاحی روانشناسانه بود که ویلیام جیمز روانشناس امریکایی، در باب چگونگی شکل گیری خاطرات، افکار، رویاها و احساسات درونی انسان به کار برد. بعدها نویسندگانی که بنیان خلق آثار خود را ذهن آدمی قرار دادند و به دنیای درونی و اندیشه­ها و عواطف فردی او روی آوردند، از این اندیشه­ها سود بردند و جریان سیال ذهن را به عنوان شیوه­ای از داستان...

متن کامل

وجوه بازنمایی گفتمان روایی: جریان سیال ذهن و تک‌گویی درونی

هدف این جستار این است که وجوه رنگارنگ بازنمایی گفتمان روایی و به‌ ویژه شیوة جریان سیال ذهن را در مقابل تک‌گویی درونی، از دیدگاه روایت‌شناسی و با اشاره به ‌آثار ادبی ایرانی و غربی بررسی کند. مسئله اینجاست که این دو شگرد نزدیک به هم را گاهی چنان به ‌کار می‌برند که گویی یک شگرد بیش نیستند. و همین کنش است که کار دسته‌بندی این گونه آثار را مشکل کرده است. این مقاله، پس از بررسی آثار و آرای گوناگون در...

متن کامل

تأثر منوچهری از معلقات سبع

منوچهری دامغانی، از شعرای طراز اول ایران در نیمه اول قرن پنجم هجری، شاعر طبیعت و عشق و نشاط و زندگی است. شاعری است لطیف طبع و شیرین سخن و دارای اشعاری طربناک و دل انگیز...

متن کامل

وصف طبیعت در معلقات سبع

معلقات سبع یکی از درخشان ترین آثار شعری در عصر جاهلی و آینه تمام نمای آن عصر است که فرهنگ، آداب و رسوم، زندگی مردم و همچنین موقعیت جغرافیایی و اجتماعی و ادبی آن عصر را نشان می دهد. بسیاری از پژوهشگران در زمینه های مختلف ادبی بر روی آن کار کرده اند؛ چرا که معلقات سبع شناسنامه عصر جاهلی است و درک درست این اشعار و بررسی آن ها از جوانب مختلف راهی برای شناخت عصر جاهلی است. وصف طبیعت نیز یکی از موضوع...

15 صفحه اول

بررسی عواطف در معلقات سبع

ادبیات هر ملتی نمایانگر احوالات وافکار ان ملت درعصریست که دران میزیسته،زیرا شرایط حاکم برهرعصرنقش بسزایی در شکل گیری ان ادبیات دارد.این امر در ادبیات عصرجاهلی نیز صادق است.چراکه ادبیات جاهلی ابعاد مختلفی از جامعه عرب قبل ازاسلام را به تصویر میکشد.بنابراین شعرجاهلی بسیاری ازاحوالات عرب ان عصرازجمله ویژگیهای اخلاقی واجتماعی را بیان می کند.یکی ازاین موارد عنصر عاطفه می باشد که در شکل گیری شخصیت ان...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
ادب عرب

ناشر: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 7

شماره 1 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023